Od pierwszych testów i pierwszych wrażeń z Load 60 już trochę minęło, a dokładnie 3 lata. „Krokodyl” jest naszym głównym rodzinnym środkiem transportu od lutego 2022.
Czy 10000 km w 3 lata to dużo? Tak i nie. Znamy właścicieli cargo, którzy tyle przejeżdżają w rok, znamy też takich, którzy robią ~1500 km rocznie. Nie jeździmy na rekord, nie ścigamy się, liczymy kilometry informacyjnie, oraz dla utrzymania regularności serwisowej. Zdążyliśmy się dobrze poznać z naszym „Krokodylem”. Mieliśmy też okazję przetestować wiele różnych rowerów cargo dostępnych i niedostępnych na PL rynku.
Czy wiedząc to, co teraz, wybralibyśmy inny rower cargo? Nie! Chyba że nowszą wersję Load4 60. Nie ma sprzętów idealnych, jednak Load 60 sprawdza się u nas znakomicie. Jeździ z nami na co dzień po Krakowie, jeździ na dalsze wycieczki koleją i do lasu.
Jak niektórzy nazywają cargo – rowerowy SUV. Pełna amortyzacja w rowerze cargo, to jest teraz coś bez czego sobie nie wyobrażam takiego roweru do jazdy na co dzień po polskich DDR i drogach. Więc „Krokodyl” ma bardzo wąską grupę ewentualnych następców.
Czy jest to rower bez wad? Nie! Konstrukcja jest dobrze dopracowana, ale nie udało się uniknąć niewielkich mankamentów. Pierwszym jest namiot – pisaliśmy o tym w recenzji. Otwieranie „kabrioletowe” do góry nie jest najwygodniejszym rozwiązaniem, zwłaszcza przy kiepskich warunkach atmosferycznych. O wiele lepiej jest to rozwiązane w „większym bracie” Load 75 i np. najnowszym Packster2 70 Buggy.
Otwarty namiot Load 75
Konstrukcja namiotu Load60 z zagięciem na przezroczystej folii spowodowała, że po dłuższym użytkowaniu pojawiła się mała dziura w folii. Uważam, że wymiana całego namiotu z tego powodu była by marnotrawstwem. Sprawę szybko rozwiązał klej i łatki do namiotów i materacy dmuchanych. Szczelnie jest, a łatka nie przeszkadza.
Druga rzecz to już nie wada, ale preferencje użytkownika. Kierownica. Żeby lekko zmienić sylwetkę jadącego, wyprostować zamieniłem prostą kierownicę na tzw. jaskółkę. Rower nie stracił nic ze swojej dynamiki, a rowerzysta zyskał trochę wygodniejszą pozycję (to zależy bardzo od preferencji rowerzysty), Młody pasażer nie składał nigdy skarg i zażaleń na wygodę wewnątrz. Ma luksus, w środku jeździ sam. Ma miejsce na swoje książki, ma głośnik i lampki. Zawsze po testach różnych rowerów cargo, domaga się powrotu do swojego „zielonego” cargo. Jedynym wyjątkiem z którym się ciężko było rozstać był czerwony Packster 70 Riese&Müller w wersji z pełną amortyzacją. Pasażer oczywiście rośnie i nadejdzie chwila kiedy Load 60 stanie się za ciasny i chyba następca został już wybrany.
Kierownica „jaskółka”
Funkcjonalnie nie zamienilibyśmy na inny rower, a eksploatacyjne, serwisowo? Też nie!
Trzy lata intensywnego użytkowania w różnych warunkach, jeździmy rowerem cały rok -13°C i +30°C są nam nie straszne, śnieg i deszcz też nie. Jeździmy po mieście, czasem skaczemy przez dziury i krawężniki, czasem jeździmy po lesie.
Sprawność roweru w takich warunkach jest ważna i nie ma on łatwo, a regularne przeglądy są istotne. Nasz Load 60 przechodzi 2 pełne przeglądy rocznie w Towarowe.pl, oraz ewentualne wymiany eksploatacyjne w razie potrzeby.
Po ponad 2 latach wymienić trzeba było chwyty na kierownicy i gumkę od manetki Enviolo – wytarły się mocno – miały prawo. Na wiosnę 2024 wymieniliśmy linki od przerzutki, bo się już za mocno rozciągnęły. Klocków hamulcowych nie liczę, komplet tarcz zmienialiśmy raz. Normalna eksploatacja intensywnie używanego roweru.
Do awarii możemy zaliczyć:
Pęknięcie paska napędowego Gates po 6500 km – wymieniony szybko na gwarancji. Prawdopodobnie wada ukryta, bo nie było śladów zużycia, a paski zazwyczaj do 10000 – 12000 km przebiegu wytrzymują.
Wyciek oleju z tylnego amortyzatora przy przebiegu 8600 km – ze względów terminowych wymiana na nowy i naprawa starego z zostawieniem jako zapas.
Wymianę obręczy tylnego koła. Pojawiły się drobne pęknięcia – niestety jakość naszych dróg daje się we znaki, a obręcze kół w cargo nie mają lekko z dziurami i krawężnikami. Obręcz raczej powinna zostać zaliczona do części eksploatacyjnej – zużycie na dziurawej infrastrukturze.
Zerwanie szprychy przez zapomnienie otwarcia blokady o-lock zrzucam na zaspanego użytkownika.
Biorąc pod uwagę intensywne użytkowanie w prawie każdych warunkach. Dziury, krawężniki, mróz i upał uważam, że lista przypadłości, jakie miał nasz „Krokodyl” jest naprawdę krótka i co również ważne mało kosztowana w porównaniu do kosztów serwisu auta. Pracujemy nad dokładnym wyliczeniem kosztów utrzymania cargo, ale tabelki nie są naszą mocną stroną, więc praca idzie powoli. Mam nadzieje, że wkrótce się pojawi tekst na ten temat.
Wybór roweru cargo prawie sześć lat temu okazał się strzałem w dziesiątkę. Decyzja kupna „Krokodyla” Load 60 Riese&Muller była rozbiciem banku. O następcy myślimy tylko ze względu na rosnącego pasażera i wszystko wskazuje że pozostaniemy z Riese&Müller.
Naszym podstawowym środkiem transportu z dzieckiem jest rower cargo. Młody pierwszą przejażdżkę odbył, mając niecałe 3 miesiące, w testowanym Urban Arrow Family, a potem już poszło z górki. Na dłużej zostało z nami Babboe Mini Mountain . Obecnie jeździmy Riese & Müller Load 60 . Przez trzy lata mieliśmy okazję sprawdzić, przetestować prawie wszystkie modele rowerów cargo dostępne w Polsce. Wybór tego jedynego, właściwego nie jest prosty, bo nie ma rowerów do wszystkiego (no, prawie).
Rodzajów rowerów cargo możemy wyróżnić kilka, koncentrując się na najczęściej spotykanych:
Longjohn – dwukołowy rower ze skrzynią z przodu.
Trike – trzykołowy rower z dwoma kołami z przodu i skrzynią pomiędzy nimi.
Longtail – dwukołowy rower z przedłużonym tyłem i miejscem ładunkowym z tyłu – mało popularny w Polsce
My jeździmy na codzień przedstawicielem pierwszego gatunku (longjohn) i tym typem zajmiemy się w tym wpisie. Do miejskiej dżungli dwukołowy rower jest lepszym rozwiązaniem, a, wbrew powszechnej opinii, jest stabilniejszy i łatwiejszy w prowadzeniu od trzykołowego. Łatwiej pokonuje się nierówności, krawężniki, manewruje na wąskich DDR i przejazdach. Jest też po prostu lżejszy niż trzykołowy, a równocześnie daje dużą swobodę w kwestii ładunku. Dwukołowe cargo typu longjohn (mniejsze przednie koło i przestrzeń ładunkowa z przodu pomiędzy kołem a drążkiem kierownicy) jest chyba najwygodniejszą opcją do przewożenia dzieci. Jest dostępnych wiele modeli o takiej konstrukcji.
Składane MuliUrban Arrow FamilyBabboe Mini
Od klasyków jak Bakfiest.nl, przez popularne Babboe, stateczne Urban Arrow Family, sportowe Bullity, składane Muli, po terenowe Riese & Müller Load. Specjalnie pomijam wersje biznesowe – przeznaczone tylko do przewożenia towarów. Ograniczamy się (teraz) do rowerów przystosowanych do przewozu dzieci.
Po pierwsze powinniśmy się zastanowić, jaki styl jazdy rowerem preferujemy i po jakim terenie będziemy jeździć. Tak jak ze zwykłym rowerem – jedni preferują trekkingi, inni mieszczuchy holenderskie pozwalające na bardziej wyprostowaną pozycję podczas jazdy. Urban Arrow, Babboe, Bakfiest to typowe holenderskie konstrukcje. Siedzi się wysoko wyprostowanym, geometria ramy powoduje, że jedziemy statecznie, patrząc na świat z wysoka. Bullit, Muli, Riese & Müller wymagają od jadącego pozycji bardziej pochylonej, sportowa geometria zachęca do bardziej dynamicznej jazdy, zazwyczaj są też trochę bardziej zwrotne.
Riese & Müller Load 75Urban Arrow Family
Po drugie kogo i jak często będziemy wozić – wielkość i typ skrzyni są istotne. Mały rower – jak Muli czy Babboe Mini – sprawdzi się z maksymalnie dwójką młodszych dzieci, ale jeśli różnica wieku jest duża (jedno dziecko na foteliku/ławeczce, drugie w łupinie), to będzie problem z wygodnym zmieszczeniem się. Dla dwójki czy trójki dzieci rozejrzyjmy się za czymś większym, np. Urban Arrow Family, Babboe Citi, Bullit, Riese & Müller Load 75, a może Gazelle Makki.
Wielkość przestrzeni dla pasażerów warunkuje m.in. długość roweru, bo szerokość jest zazwyczaj zbliżona (według polskich przepisów nie może przekroczyć 90 cm); longjohny mają zwykle około 65–75 cm szerokości. Małe modele, jak Babboe Mini, Riese & Müller Load 60, mają około 235 cm długości, większe Babbe Citi – 265 cm, Urban Arrow Family – 275 cm, ale składane Muli tylko 195 cm. Dla porównania długość standardowego mieszczucha na kołach 28” to około 175 cm. W specyfikacji 20 cm wydaje się niewiele, ale decyduje na przykład o tym, czy rower zmieści się do windy. Długość roweru znacząco wpływa na zwrotność, tu naprawdę 20 cm robi różnicę. Poza tym każdy model wymaga chwili przyzwyczajenia. Przesiadka z Urban Arrow Family na Muli spowoduje, że będziemy mieli wrażenie wielkiej nadsterowności. Z Babboe Mini na UA Family – wsiedliśmy na limuzynę i płyniemy po drodze, ale kosztem mniejszej zwrotności. Trzeba po prostu spróbować.
Ważny jest materiał, z którego jest wykonana skrzynia. Bakfiest i Babboe stosują drewnianą sklejkę. Tradycyjnie i praktycznie, odpowiednio zaimpregnowana jest odporna na warunki atmosferyczne, trudna do uszkodzenia, a panelowa budowa pozwala na łatwą i tanią wymianę w razie uszkodzenia. Wadą jest twardość. Urban Arrow Family, Riese & Müller (w modelu Packster) i Gazelle Makki mają skrzynie wykonane z EPP – rozszerzonego polipropylenu, przypominającego trochę styropian. Jest to bardziej miękko i lżej, ale materiał jest mniej odporny na uszkodzenia mechaniczne. Przedmiot o twardych, ostrych krawędziach wrzucony do skrzyni luzem może uszkodzić powierzchnię. Bullit od Larry vs. Harry ma kilka opcji zabudowy platformy ładunkowej, najpopularniejsza jest wykonana po prostu z brezentu namiotowego. Load 60 i 75 od Riese & Müller ma burty z materiału podobnego do sklejki, który jest równie twardy, ale lżejszy, za to w zestawie w opcji dla dzieci są wygodne miękkie foteliki z zagłówkiem i regulowaną wysokością oparcia.
W przypadku jazdy z dziećmi istotne są też dodatkowe elementy wyposażenia. Po pierwsze miejsce dla pasażera. Niektóre rowery w wersji podstawowej mają ławeczkę drewnianą z pasami bezpieczeństwa (Babboe, Bakfiest) – foteliki, miękkie siedzonka są jako opcjonalne dodatki. Urban Arrow ma w podstawowej wersji miękką ławkę, którą można jeszcze bardziej…, jakby to powiedzieć, zmiękczyć dodatkowymi akcesoriami. Modele Riese & Müller Load i Packster mają od razu miękkie wygodne, regulowane siedzenia. Wszystko to jest dostosowane dla młodych pasażerów mających minimum 18 miesięcy. Co z młodszymi? Nie da się?
Łupina Kiddy na amortyzowanym stelażu w Babboe Mini
Oczywiście, że można. Producenci oferują specjalne mocowania do łupin typu „MaxiCosi”. Takie rozwiązania znajdziemy u Babboe, Uraban Arrow, Riese & Müller. Część z nich ma dodatkową amortyzację. Dla trochę większych, już samodzielnie siedzących, są np. foteliki Melia . Przegląd fotelików i rozwiązań do mocowania łupiny, fotelików na ISOFIX postaramy się opublikować wkrótce. Teraz dodamy tylko tyle, że dobór fotelika najlepiej skonsultować z pasażerem, przecież on tam będzie jeździł.
Oprócz siedzenia musimy też pamiętać o namiocie przeciwdeszczowym i osłonie przed słońcem. Te dodatki są uzależnione od producenta i modelu roweru. W przypadku niektórych (np. Urban Arrow) możemy mieć do wyboru kilka opcji pasujących do tego samego modelu roweru. Są namioty otiwerane przez podnoszenie do góry Riese & Müller Load 60 i Packster, oraz jeden z modeli do Urban Arrow Family, spotkamy otwierane po bokach jak w Babboe Mini i City, Urban Arrow Family, oraz Riese & Müller Load 75. Ważnym elementem namiotu jest możliwość zrobienia przewiewu przy równoczesnym nie wpuszczaniu deszczu/śniegu/zimna. Warto też zwrócić uwagę na kształt, duży namiot na dużym rowerze daje duży opór powietrza, np bańkowaty namiot Babboe City daje się mocno odczuć. Które rozwiązanie jest najwygodniejsze? Kwestia indywidualnych preferencji. Nam najbardziej przypadły do gustu namioty z Urban Arrow Family i Riese & Müller Load 75 z super wygodnym otwieraniem z boków i możliwością jazdy z podwiniętymi bokami.
Napęd – to pytanie, czy rower ma być ze wspomaganiem elektrycznym, czy bez i z jakim rodzajem przerzutki. Musimy mierzyć siły na zamiary, czy damy radę pojechać rowerem ważącym zazwyczaj około 30 kg + z pasażerem bądź pasażerami i wszystkimi dodatkami, które dzieci chcą ze sobą zabrać. Nasze dziecko na przykład jeździ z podręczną biblioteką. Gdzie mieszkamy: czy jest płasko, czy mamy w okolicy pagórki? To są czynniki do rozważenia. O rodzajach wspomagania do rowerów elektrycznych już pisałem – zachęcam do zajrzenia tutaj. To samo odnosi się do rowerów cargo, z małą różnicą, że nie ma seryjnych rowerów cargo z silnikiem w przednim kole; taka konstrukcja słabo się sprawdza. Nasze wszystkie rowery, z wyjątkiem zastępczego Muli, miały wspomaganie elektryczne. Kraków wprawdzie nie jest bardzo pagórkowaty, ale wystarczy wyjechać kawałek za miasto i docenia się moc wspomagania.
Silnik w tylnym koleSilnik centralny
Co do przerzutki, to w holenderskich (np. Urban Arrow i duża część modeli Babboe) znajdziemy przerzutki planetarne (w piaście). To bardzo dobre i wygodne rozwiązanie, prawie bezobsługowe, do miasta w sam raz. Niektóre modele mają tradycyjne przerzutki spotykane w rowerach MTB czy trekkingowych (część modeli Babboe i Riese & Müller). Ze względu na odsłoniętą konstrukcję wymagają one więcej uwagi niż planetarne, łańcucha nie da się zamknąć w pełnej osłonie, więc trzeba go częściej czyścić i uważać na nogawkę. W tzw. modelach z wyższej półki można zamówić rower z napędem na pasku Gates, wtedy mamy przerzutkę planetarną (nie można zastosować tradycyjnej) i jeszcze większą bezobsługowość, wytrzymałość i czystość – paska się nie smaruje, tylko myje wodą od czasu do czasu, i według danych producenta wytrzymuje co najmniej kilkanaście tysięcy kilometrów (dla porównania łańcuch średnio 3000–4000 km, zależnie od warunków i serwisowania).
Silnik w kole, łańcuch i zewnętrzna przerzutkaSilnik centralny, przerzutka wewnętrzna i łańcuch w osłonieSilnk centralny, napęd z paskiem
Mieliśmy rowery cargo z łańcuchami, mamy teraz z paskiem, na razie bezserwisowo przejechaliśmy ponad 1600 km, krótką recenzję naszego aktualnego Krokodyla można znaleźć tutaj.
Tak jak nie ma samochodu uniwersalnego, tak nie ma roweru do wszystkiego. Opcji wśród cargo longjohn znajdziemy wiele, od statecznych, jak limuzyny Urban Arrow, przez szybkie sportowe w swojej charakterystyce Bullity, do trochę przypominających terenowe Riese & Müller Load, gdzieś pomiędzy z małym, kompaktowym Muli, które zaparkujemy wszędzie. Trzeba po prostu spróbować, przejechać się kilkoma modelami i zobaczyć, jaki styl jazdy i funkcjonalności roweru nam odpowiadają. Większość dystrybutorów rowerów cargo ma flotę demo i oferuje wypożyczenia. My niezmiennie zapraszamy do ekipy z towarowe.pl, która pomoże, doradzi, a może na hasło #roweremzdzieckiem zaoferuje mały rabat.